Akademik

Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümü

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından yapılan tanıma göre afet yönetimi; afetlerin oluşumunu önlemek ve meydana gelmeleri durumunda etkilerini en aza indirmek amacıyla, afet öncesi, sırası ve sonrasında gerçekleştirilecek tüm planlama, yönlendirme, koordinasyon, kaynak kullanımı ve uygulama faaliyetlerini kapsayan, çok yönlü, çok aktörlü, çok disiplinli, dinamik ve karmaşık bir yönetim sürecidir. Bu süreç, toplumun tüm kurum ve kuruluşlarının belirlenen stratejik hedefler doğrultusunda eşgüdümlü olarak çalışmasını gerektirir.

Acil yardım ise afet ve acil durumlar sırasında gerçekleştirilen; arama-kurtarma, ilk yardım ve tıbbi müdahalelerden temel yaşam desteğine, geçici barınmadan gıda, giyecek ve lojistik desteğe, altyapı onarımından salgın hastalıkların önlenmesine kadar geniş bir yelpazede acil hizmet ve ihtiyaçların karşılanmasını içeren faaliyetler bütünüdür. Bu kapsamda; tahsis, satın alma, kamulaştırma gibi idari işlemler de sürecin ayrılmaz parçalarıdır.

Bu tanımlardan hareketle, acil yardım ve afet yönetimi, doğası gereği disiplinler arası bir bilgi ve uygulama alanı olarak öne çıkmaktadır. Günümüzde bu alan, küresel iklim değişikliği, kentleşme, savaş ve göç gibi çok boyutlu krizlerin artmasıyla birlikte daha fazla kurumsallaşmakta ve profesyonelleşmektedir. Bu durum, afet ve acil durumlara etkin yanıt verebilecek, çok yönlü bilgiye sahip, saha deneyimiyle donatılmış ve farklı disiplinlerle çalışabilecek nitelikli insan kaynağı ihtiyacını beraberinde getirmektedir. Bu ihtiyacı karşılamak üzere üniversitelerde açılan Acil Yardım ve Afet Yönetimi lisans programları, orta ve uzun vadede alanda görev alabilecek profesyonel kadroların yetiştirilmesini amaçlamaktadır.

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Somali-Mogadişu Recep Tayyip Erdoğan Sağlık Bilimleri Fakültesi bünyesinde yer alan Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümü, dünyadaki benzerlerinden farklı olarak; sağlık, mühendislik, arama-kurtarma, itfaiyecilik, eğitim ve yönetim bilimlerini aynı çatı altında bir araya getiren özgün ve çok disiplinli bir yapıya sahiptir. Bölümün müfredatı, ilk iki yılda ağırlıklı olarak paramedikal uygulamalara (acil tıbbi müdahaleler, ilk yardım, hasta nakli vb.), son iki yılda ise arama-kurtarma, afet eğitimi, mühendislik temelleri, yangın güvenliği ve yönetim bilimlerine odaklanacak şekilde yapılandırılmıştır.

Bu disiplinlerarası yaklaşım doğrultusunda program, hastane öncesi acil sağlık hizmetleri (ASH), yangınla mücadele ve kurtarma, insani yardım operasyonları, afet ve kriz yönetimi gibi alanlarda uzmanlaşmış, uygulama temelli bilgiye sahip “Acil Yardım ve Afet Yöneticisi/Uzmanı” unvanı ile görev alabilecek profesyoneller yetiştirmeyi hedeflemektedir.

Bölümün öğretim planı aynı zamanda, Bradt tarafından yeniden şekillendirilen “Afet Sağlığı” çerçevesini de temel almaktadır. Bu çerçevede afet sağlığı dört temel bileşene ayrılmaktadır:

1. Acil durum ve risk yönetimi,
2. Halk sağlığı,
3. Klinik ve psikososyal bakım,
4. Arama-kurtarma ve itfaiyecilik.

Bu dört temel alanın kesişim noktasında konumlanan Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümü, sadece afet anına değil, afet öncesi hazırlık ve afet sonrası iyileştirme süreçlerine de bütüncül bir yaklaşım getirmektedir. Böylece, güvenli ve dirençli toplumların inşasında öncü bir rol üstlenmeyi amaçlamaktadır.

Misyon

Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümünün misyonu; üst düzey kuramsal bilgiye ve uygulama becerisine sahip, toplumu afet ve acil durumlara karşı hazırlayan, risk azaltma stratejileri ve güvenlik kültürünü önceleyen, etkili iletişim kurabilen, araştırma temelli düşünebilen, kriz anlarında bilimsel ve hızlı kararlar alabilen, etik değerlere bağlı, yerel ve küresel ölçekte liderlik nitelikleri taşıyan nitelikli uzmanlar yetiştirmektir.

Bölüm ayrıca, afet ve acil durum yönetimi alanında disiplinlerarası bilimsel araştırmalar yürüterek evrensel bilgi üretimine katkıda bulunmayı; geliştirilen bilgi, model ve uygulamalar aracılığıyla ulusal ve uluslararası politika geliştirme süreçlerinde aktif rol almayı hedeflemektedir.

Vizyon

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Somali Mogadişu Recep Tayyip Erdoğan Sağlık Bilimleri Fakültesi Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümünün stratejik vizyonu; ulusal düzeyde acil yardım ve afet yönetimi alanında eğitim, araştırma ve uygulamada öncü bir konumda yer almak, bu alanda liderlik rolü üstlenmek ve uluslararası düzeyde saygın lisans programları arasında yer alan bir akademik merkez haline gelmektir. Bu vizyon doğrultusunda bölüm, bilimsel üretkenliği artırmayı, afet risklerinin azaltılması ve kriz yönetimi süreçlerine yönelik yenilikçi çözümler geliştirmeyi, aynı zamanda toplumda dirençli yapılar oluşturulmasına katkı sunmayı amaçlamaktadır.

Temel Değerler

1. Bilimsellik ve Kanıta Dayalı Yaklaşım; Tüm eğitim ve uygulama süreçlerinde bilimsel doğrulara ve güncel verilere dayalı hareket etmek.
2. Etik Sorumluluk; İnsan yaşamına duyarlılık, adalet, tarafsızlık ve mesleki etik ilkelere bağlılıkla hareket etmek.
3. Toplum Yararını Gözetme; Toplumun afetlere hazırlıklı ve dirençli hale gelmesi için önleyici ve koruyucu yaklaşımları öncelemek.
4. Liderlik ve Sorumluluk; Kriz anlarında karar alma ve uygulama süreçlerinde liderlik edebilecek donanıma sahip bireyler yetiştirmek.
5. İş Birliği ve Çok Disiplinlilik; Afet yönetiminin çok aktörlü yapısına uygun biçimde farklı disiplinlerle etkin iş birliği geliştirmek.
6. Sürekli Gelişim ve Yenilikçilik; Değişen risk profillerine ve küresel kriz dinamiklerine uyum sağlayacak şekilde sürekli öğrenmeyi ve yenilikçiliği desteklemek.
7. Uluslararasılaşma; Uluslararası düzeyde tanınırlığı olan, küresel bilgi ağlarına entegre olabilen uzmanlar yetiştirmek.